Met de conceptuele kunst begon de Dauerreflexion van de twijfelkunst: ‘Ben ik, schamel hoopje zand, wel of geen kunst?’ Kunst die tot reflectie over haar identiteit verplicht, is kunstsociologie vermomd als kunst, zo denk je vaak. Hegeliaans gesproken komt die mogelijkheid om niet-kunst tot kunst te promoveren neer op de negatie van een identiteit als haar potentiële affirmatie. Dat is een sociale prestatie van de eerste orde. Geen enkel ander maatschappelijk domein slaagt erin om haar omgeving (dat wat het niet is) systematisch te betrekken in haar primaire functioneren (dat wat het is). Het soort levensbevestigende harakiri van de kunst is gewoon ondenkbaar in pakweg het onderwijs of het recht. ‘U bent niet geslaagd, maar mogelijk toch ook wel’, ‘ik oordeel onrechtvaardig en ben daarom misschien juist juridisch rechtvaardig’: het zou als regelrechte horror worden beleefd. Kunst is een maatschappelijke uitzonderingstoestand, uiteraard tegen de prijs van haar fictionaliteit en, jawel, haar marginaliteit. Laten we er niet flauw over doen: als het kunstbestel morgen implodeert, sorteert die verdwijning hooguit een maatschappelijke rimpel.